آیا تا به حال چیزی به نام zigbee شنیده‌اید؟ آیا می‌دانید zigbee چیست؟ zigbee یک استاندارد بی‌سیم و کوتاه‌ برد است که به منظور ارتباطات محلی و کنترل دستگاه‌های هوشمند به کار می‌رود. تکنولوژی به کار رفته در این استانداردها بر اساس شبکه یا mesh عمل می‌کند و استفاده‌ از آن بین دستگاه‌ها در شبکه‌های کوچک و محدود است. zigbee مزایای زیادی دارد که از جمله مزایای آن می‌توان به داشتن پوشش گسترده، مصرف پایین انرژی، قابلیت ارتباط و پشتیبانی از تعداد زیادی دستگاه و دیگر موارد اشاره داشت.

کاربرد این قطعه بسیار زیاد است و حضور آن را در دستگاه‌هایی همچون لامپ‌های هوشمند، ترموستات، سنسور در و پنجره و دیگر سیستم‌های امنیتی شاهدیم که کنترل آن از طریق یک کنترل‌گر مرکزی یا نرم‌افزار و یا حتی دستیابی به اینترنت انجام می‌شود. در صنعت و زندگی هوشمند امروزی استفاده از zigbee رو به رشد است و منجر به امکانات بیشتر و زندگی راحت‌تر می‌شود.

 کاربرد ماژول zigbee

در ادامه بررسی آن که zigbee چیست به کاربرد ماژول این وسیله می‌پردازیم. این ماژول zigbee در نقش کامپونت بی‌سیم مستقل عمل می‌کند و در صنایع زیادی کاربرد دارد.

خانه‌ هوشمند

یکی از پرکاربردترین مواردی که می‌توان از zigbee و فناوری آن استفاده کرد، در خانه‌های هوشمند است. به کمک این ماژول می‌توان دستگاه‌های مختلفی همچون ترموستات، لامپ هوشمند، سنسورها، قفل، در و پنجره و موارد این چنینی را کنترل کرد. برای کنترل کافی است تمامی این بخش‌های مختلف را به یک شبکه‌ zigbee متصل کرده و در نهایت به کمک کنترل‌گر مرکزی یا نرم‌افزار آن‌ها را کنترل کنید.

صنعت هوشمند

در صنایع مختلفی همچون برق و خودرو سازی ماژول zigbee به منظور ارتباط بی‌سیم و کنترل دستگاه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماژول توانایی آن را دارد تا در سیستم‌های سنسوری یا خطوط تولید هوشمند و کنترل تجهیزات صنعتی به کار رود.

 شبکه‌ روشنایی هوشمند

فناوری zigbee به عنوان یک فناوری مناسب به منظور کنترل روشنایی هوشمند به کار می‌رود. به کمک ماژول zigbee می‌توان لامپ‌های هوشمند در ساختمان‌ها، فضای عمومی، برج و حتی خیابان‌ها را کنترل کرد و روشنایی آن‌ها را به طور بی‌سیم مورد تنظیم قرار داد.

 سیستم امنیتی

از zigbee برای سیستم‌های امنیتی نیز می‌توان استفاده کرد.  این ماژول می‌تواند در سیستم‌های نظارت تصویری، کنترل دستی، هشدار دزدی و غیره به کار رود و تمامی آن‌ها را به یک شبکه متصل کرده و انتقال سریع را بین داده‌ها فراهم آورد.

ویژگی ماژول zigbee

حال که کاربردهای ماژول zigbee را با هم بررسی کردیم، به ویژگی این قطعه می‌پردازیم تا بدانید دلیل کاربرد بالای آن چیست. ماژول‌های zigbee دارای ویژگی‌های کلیدی هستند که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:

 فرکانس عملکرد

این ماژول می‌تواند در چندین باند فرکانسی عمل کند؛ از جمله انواع باندهای فرکانسی رایج برای ماژول zigbee می‌توان به 2.4 گیگا هرتز یا باندهای 868 و 915 مگا هرتز اشاره داشت.

 محدوده‌ پوشش

ماژول‌های zigbee معمولا محدوده‌ پوشش متوسطی دارند که برای کنترل در محیط‌های داخلی و چیزی حدود 30 الی 50 متر به کار می‌روند؛ اما می‌توان به کمک تقویت کننده‌ها محدوده‌ پوشش آن را گسترش داد.

 مصرف انرژی کم

از دیگر ویژگی‌های این ماژول، مصرف پایین انرژی است. این ویژگی سبب شده تا از zigbee بتوان در دستگاه‌هایی با منبع انرژی محدود استفاده کرد. این دستگاه‌ها که یکی از مثال آن‌ها دستگاه‌های باتری خور است، می‌توانند ماژول zigbee داشته و با کمترین مقدار انرژی عملکرد آن‌ها را کنترل کرد.

 امنیت

ویژگی دیگر ماژول zigbee امنیت قوی آن است که اطلاعات را در شبکه محفوظ می‌دارد. این پروتکل می‌تواند رمز نگاری شده و به صورت امن ارتباط دستگاه‌ها با یکدیگر را برقرار کند.

 قابلیت شبکه سازی

از جمله ویژگی برجسته‌ zigbee قابلیت ایجاد شبکه است؛ به طوری که دستگاه‌های مختلف را به یکدیگر وصل کرده و همه آن‌ها را با هم کنترل می‌کند.

 زمان پاسخ کوتاه

ماژول zigbee زمان پاسخگویی کوتاهی دارد که این ویژگی برای کاربردها یا مواردی که به ارتباط سریع و بدون تاخیر نیاز بوده بسیار حائز اهمیت است.

تمامی ویژگی‌های فوق نشان دهنده‌ مزایای بالای zigbee هستند، اما هر مجموعه برای خرید این ماژول zigbee باید به ویژگی‌ها و نیازهای خود مانند محدودیت، نوع پروژه، ابعاد و مساحت محیط و موارد دیگر توجه کند.

 انواع ماژول zigbee

ماژول‌های zigbee به انواع مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود هستند. انواع این ماژول بر حسب نوع پیکربندی و برند تولیدی بسیار زیاد است. از جمله پیکربندی‌های درون شبکه‌ پروتکل zigbee می‌توان به شبکه ستاره، شبکه تولید و پیکربندی درخت خوشه‌ای اشاره داشت که هر کدام از آن‌ها برای نوع خاصی از دستگاه‌ها و کنترل کننده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین شبکه‌ zigbee نیز خود از سه بخش هماهنگ کننده‌ پروتکلی، مسیریاب پروتکل و دستگاه پایانی آن تشکیل شده که تفاوت در هر کدام از این اجزا، تغییر در ابعاد و متریال به کار رفته در تولید آن‌ها، در نهایت منجر به تنوع بالا در دستگاه zigbee می‌شود.

اما ماژول‌های zigbee را می‌توان در نمونه‌های باتری‌ خور، صنعتی، برای خانه‌های هوشمند و بر اساس استانداردهای مختلف تقسیم‌بندی کرد.

 سخن پایانی

در پاسخ به سوال zigbee چیست باید گفت که یکی از ماژول‌های بسیار پرکاربرد در صنعت و تکنولوژی امروزی است. این ماژول توانایی کنترل بی‌سیم و کوتاه برد قطعات مختلف را دارد و به واسطه‌ تکنولوژی خاصی که در آن به کار رفته، می‌تواند دستگاه‌ها را در شبکه‌ کوچک و محدود کنترل کند. کاربرد ماژول zigbee بسیار زیاد است و حضور آن را در خانه‌ هوشمند، شبکه‌های روشنایی، سیستم امنیت یا موارد دیگر شاهدیم. از جمله ویژگی‌های این ماژول نیز می‌توان به تنوع در فرکانس، محدوده‌ پوشش مختلف، مصرف انرژی پایین، امنیت بالا و…اشاره داشت.

 سوالات متداول

• zigbee چیست؟

zigbee یک استاندارد کوتاه برد بوده که به هدف ارتباط محلی برای کنترل دستگاه‌های هوشمند به کار می‌رود.

• ماژول zigbee چه ویژگی‌هایی دارد؟

از جمله ویژگی‌های این ماژول می‌توان به امنیت بالا، زمان پاسخگویی کوتاه، مصرف پایین انرژی و فرکانس متنوع عملکردی اشاره داشت.

• از ماژول zigbeeدر چه مواردی می‌توان استفاده کرد؟

موارد استفاده از این ماژول بسیار زیاد است، اما بیش از همه حضور آن را در خانه‌های هوشمند، شبکه‌های روشنایی، درب و پنجره هوشمند و سیستم‌های امنیتی شاهدیم.