تجهیزات برقی انواع متنوعی دارند که برخی از آن‌ها با چشم دیده می‌شوند، در حالی ‌که برخی دیگر در ساخت دستگاه‌های مختلف به کار گرفته شده و عملکرد سیستم را سریع‌تر می‌کنند. از مهم‌ترین قطعاتی که در اکثر وسیله‌های برقی مورد استفاده قرار می‌گیرد می‌توان به رله اشاره کرد. شاید برایتان سوال باشد که رله چیست و چه کاربردی دارد؛ برای پاسخ به این سوال لازم است با این سیستم و نحوه کار آن آشنا شوید.

رله همانند یک کلید ساده است. با این تفاوت که کلید برای باز و بسته شدن به صورت دستی عمل می‌کند اما باز و بسته شدن رله توسط جریان الکتریکی انجام می‌شود. استفاده از این قطعه در دستگاه‌های الکترونیکی امکان جدا کردن دو بخش مجزای سیستم که منابع و ولتاژ مختلف دارند را فراهم می‌کند.

انواع رله از یک بخش مختلف فنر، سیم پیچ و کنتاکت تشکیل شده است. زمانی ‌که جریان در سیم پیچ ایجاد می‌شود میدان مغناطیسی در پیچ به وجود آمده و میله آهنی توسط سیم پیچ جذب می‌شود. اگر قصد خرید رله را دارید بهتر است در ادامه با ما همراه شوید تا اطلاعاتی جامع در مورد اینکه وظیفه رله چیست و کاربردهای آن در مدار به دست آورید.

 

همچنین بخوانید: انواع ترایاک

 

 

رله چیست؟

رله به‌ عنوان یک کلید الکتریکی شناخته می‌شود که وظیفه قطع و وصل جریان برق را پس از فرمان کلید به عهده دارد. این کلید هوشمند امکان کنترل از راه دور را نیز فراهم کرده است تا کاربران به راحتی بتوانند سیستم را قطع و یا وصل کنند. انتهای میله آهنی رله همانند سوئیچی باز عمل کرده و مدار را باز و یا بسته می‌کند و در مواقعی که سیم پیچ مغناطیسی نباشد فنر به حالت طبیعی بر می‌گردد. حال برای پاسخ به سوال رله چیست به زبان ساده می‌توان مثال زیر را بررسی کرد:

کلیدهای دستی برای روشن و یا خاموش کردن لامپ‌ها در تمام ساختمان‌ها قرار داده شده‌اند که بدون فشردن کلید عملکردی رخ نمی‌دهد؛ اما در منازلی که به صورت هوشمند طراحی شده‌اند شما می‌توانید با استفاده از کنترل‌هایی میزان روشنایی لامپ‌ها در تمام قسمت‌های خانه را کنترل و مدیریت کنید. همچنین در صورتی ‌که بیرون از منزل باشید می‌توانید با یک کلیک از وضعیت چراغ مطلع شده و آن را روشن و یا خاموش کنید.

همچنین بخوانید: مقاومت چیست؟

کاربرد رله

از آنجایی‌ که متوجه شدید “رله چیست” لازم است کاربردهای آن را به صورت کامل بررسی کنیم. کاربرد رله به سه بخش کلی تقسیم‌بندی می‌شود:

بخش اول: رله‌ها به‌ عنوان کنترل کننده شناخته می‌شوند و وسایل برقی را از راه دور کنترل می‌کنند.

بخش دوم: رله مدار نقش حفاظتی را نیز بر عهده دارد.

بخش سوم: علاوه‌ بر موارد بالا رله‌ها نقش کنترلر را نیز انجام می‌دهند.

رله با توجه به کاربردهای مختلف خود در انواع وسیله‌های برقی مانند پمپ آب، ماشین لباسشویی، سیستم استارت و برق داخلی اتومبیل، شوفاژ و پکیج، یخچال، چراغ‌های تبلیغاتی چشمک‌زن، فیوز الکتریکی و… استفاده می‌شود.

 

انواع رله

رله‌ها در انواع مختلفی وجود دارند که هر کدام با توجه به ساختار خود کاربرد و عملکرد متفاوتی را ارائه می‌دهند. شاید برایتان سوال باشد که پرکاربردترین رله چیست؛ در همین راستا مهم‌ترین آن‌ها را معرفی کرده‌ایم که شامل موارد زیر هستند:

• رله حرارتی

رله‌های حرارتی از دو فلز غیر هم‌جنس تشکیل می‌شوند که یکی از آن‌ها با عبور جریان و ایجاد حرارت به شکل خمیده در می‌آید. کاربرد رله حرارتی در دستگاه‌هایی مانند اتو، چای‌ساز و… است.

• رله مغناطیسی

رله‌های مغناطیسی نقش حفاظتی در مقابل نوسانات کوتاه و اتصالات دارند و از لحاظ عملکرد همانند فیوز هستند. زمانی ‌که نوساناتی در مدار ایجاد شود رله مغناطیسی با قطع جریان از بروز احتمالات جلوگیری می‌کند و پس از عادی شدن شرایط جریان به حالت اولیه باز می‌گردد.

• رله کنترل فاز

رله‌های کنترل فاز نیز نقش حفاظتی دارند و برای جلوگیری از بروز هرگونه نقص و ایراد در الکتروموتور مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• رله سنجشی

برای تعیین میزان حساسیت لازم در هر دستگاه از رله‌های سنجشی استفاده می‌کنند.

• رله زمانی

قطع و یا وصل جریان در رله زمانی بر اساس مدت زمان خاصی تنظیم می‌شود.

• رله جهت‌یاب

برای تشخیص توان برگشتی به دستگاه و کنترل آن از رله جهت‌یاب استفاده می‌کنند.

از سایر انواع رله می‌توان به رله حالت جامد، رله هوشمند روشنایی، صوت، فشار، دما و رطوبت، دوبل، بلوتوث، رله دوربین، برق، فاصله‌سنج و… اشاره کرد.

 

همچنین بخوانید: دیتاشیت ترانزیستور

 

وظیفه رله چیست؟

همان‌طور که در تعریف رله چیست گفته شد این قطعه به ‌عنوان کلید هوشمند شناخته شده و عملکردی فراتر از کلیدهای دستی دارد. برای این که عملکردهای رله قابل استفاده باشد، لازم است آن را در قطب مثبت وسایل قرار دهید و قطب منفی را به برق شهری متصل کرده و در نهایت سر دیگر را به پایه NC یا NO وصل کنید. قابل ذکر است که دو عملکرد مهم پس از برقراری جریان انجام می‌شود.

برای پاسخ به سوال وظیفه رله چیست بایستی این دو عملکرد مهم را بشناسید که شامل فرمان مستقیم و فرمان معکوس هستند. فرمان مستقیم زمانی است که تصمیم دارید پس از وصل شدن ولتاژ وسایل برقی شما روشن باشد، در چنین حالتی سیم رابط فاز بایستی به پایه NO متصل شود.

فرمان معکوس نیز در مواقعی است که تصمیم دارید پس از اتصال ولتاژ پایه‎‌های فرمان خاموش باشد؛ در این شرایط سیم رابط فاز به پایه NC وصل می‌شود.

 

خرید انواع رله

در 90 درصد وسیله‌های برقی که روزانه با آن‌ سروکار دارید از رله استفاده شده است. با توجه به نقش حیاتی این قطعه در مدارهای الکترونیکی و تعریف جامع “رله چیست” لازم است هنگام خرید رله سراغ فروشگاه‌های معتبری مانند جم ترونیک بروید. این فروشگاه خدمات متنوع قبل از فروش مانند مشاوره رایگان و پس از فروش مانند پیگیری سفارش و امکان تست 7 روزه محصول را فراهم کرده است تا خریدی بدون دغدغه داشته باشید.

برای خرید رله با در نظر داشتن این که کار رله چیست و کدام نوع مطابق با نیاز پروژه‌ای شما است، می‌توانید از بین محصولات موجود در صفحه مناسب‌ترین گزینه را انتخاب کرده و با کلیک روی آن وارد صفحه محصول شوید. در مرحله بعدی نیز لازم است پنل کاربری خود را با مشخصات، آدرس، شماره تماس و… بسازید تا مراحل ثبت سفارش به راحتی انجام شود.

سوالات متداول

• رله چیست و چگونه کار می کند؟

رله کلیدی هوشمند بوده که برای قطع و وصل جریان از راه دور به کار می‌رود. برای کار کردن آن قطب مثبت در کنار وسیله قرار می‌گیرد، قطب منفی به برق شهری و سر دیگر به پایه NC یا NO متصل می‌شود.

• رله چه کاربرد هایی دارد؟

رله مدار در سه بخش کنترل کننده، حفاظتی و کنترلر کاربرد دارد و در انواع وسیله‌های برقی مانند سیستم استارت اتومبیل، پمپ آب، شوفاژ و پکیج، ماشین لباسشویی، یخچال و… به کار برده می‌شود.

• نحوه نصب رله چگونه است؟

رله را در قطب مثبت وسیله قرار داده و قطب منفی را به برق شهری وصل کنید. در نهایت با اتصال سر دیگر به پایه NC یا NO دو عملکرد مهم فرمان مستقیم و معکوس رخ می‌دهد.