دیمر یک ماژول یا برد الکتریکی محسوب میشود که به کمک آن میتوان سطح موثر ولتاژ را در ابزارهای مختلف کنترل کرد و سبب تغییر ولتاژ ورودی المانهای گوناگونی شد. برای نمونه با تغییر ولتاژ ورودی یک لامپ میتوانیم در روشنایی لامپ تغییر ایجاد کنیم یا سبب تغییر سرعت فن با تغییر ولتاژ ورودی آن به کمک دیمر شویم. در تعریف کلی اینکه مدار دیمر چیست نیز میتوان گفت مدار دیمر ابزاری کاربردی در سیستمهای روشنایی مدرن محسوب میشود که امکان کنترل شدت نور لامپها را برای ما ممکن میسازد. این مدار قابلیت کم و زیاد کردن نور را برای کاربر به کمک تنظیم توان الکتریکی ورودی به وجود خواهد آورد.
مدار دیمر ساده نیز در واقع یک مدار الکترونیکی است که به کاربر اجازه میدهد تا شدت نور یک لامپ را بهصورت دستی تنظیم کند. در مدار دیمر با ترایاک از یک قطعه الکترونیکی به نام ترایاک استفاده میشود که بهعنوان یک سوئیچ کنترل شده توسط جریان عمل میکند و دارای مزایایی نظیر سادگی، هزینه کم، کنترل دقیق و طول عمر بالا است. با جم ترونیک همراه باشید تا شما را با مدار دیمر و کاربرد و راهاندازی این مدار بیشتر آشنا کنیم.
مدار دیمر چیست؟
همانطور که عنوان شد، دیمر یک مدار الکترونیکی محسوب میشود که وظیفه آن کنترل ولتاژ وسایل الکتریکی است. این مدار الکترونیکی یک وسیله بسیار پرکاربرد در صنعت تلقی میشود که قابلیت تغییر از پایینترین ولتاژ تا ولتاژ منبع تغذیه را دارا است و به شکل سری در مدار قرار میگیرد و به کنترل ولتاژ کمک میکند. انواع دیمر برای کاربردهای مختلف در بازار موجود است و میتوان از آنها برای کم و زیاد کردن نور لامپ و میزان سرعت موتورهای الکتریکی بهره برد؛ بنابراین در تعریف مدار دیمر چیست، میتوان گفت مجموعهای از اجزای الکترونیکی است که به گونهای طراحی شدهاند تا سبب تغییر ولتاژ اعمالی به بار (مانند لامپ) شوند. این تغییر ولتاژ میتواند باعث تغییر شدت جریان شده و در نهایت تغییر دلخواه را در روشنایی به وجود آورد.
مدار دیمر با ترایاک یکی از رایجترین راهها برای کنترل نور لامپهای رشتهای و هالوژن است. در این مدار، از یک قطعه الکترونیکی به نام ترایاک استفاده میشود که به عنوان یک سوئیچ کنترل شده توسط جریان عمل خواهد کرد. ترایاک نوعی قطعه نیمه هادی سه پایه بوده که قادر است جریان متناوب را در هر دو جهت هدایت کند. مدار دیمر ساده نیز همانطور که بیان شد، نوعی مدار الکتریکی تلقی میشود که برای بارهای کم توان مناسب بوده و به صورت سری در مدار لامپ قرار میگیرد. از مزایای این مدار میتوان به ساخت ساده و ارزان و استفاده آسان آن اشاره کرد.
جم ترونیک یکی از فروشگاههای آنلاین و حضوری در سراسر کشور بوده که در زمینه قطعات الکترونیکی، ماژولها و ابزارآلات مرتبط با الکترونیک در حال فعالیت است. این فروشگاه با سابقهای طولانی، به عنوان یک مرجع برای مهندسان، دانشجویان، سازندگان و علاقهمندان به الکترونیک و… شناخته میشود و شما میتوانید از هر کجای ایران بدون مراجعه حضوری به این فروشگاه تجهیزات الکترونیک مورد نیاز خود را با کیفیتی عالی و قیمتی مناسب تهیه کنید.
برای تهیه و خرید ترایاک از جم ترونیک کلیک کنید.
کاربرد مدار دیمر
زمانی که نیاز است میزان روشنایی، میزان ولتاژ و تغییر میزان سرعت گردش موتور الکتریکی را کنترل کنید به دیمر نیاز خواهید داشت. همانطور که بیان شد، یکی از کاربردهای مدار دیمر شدت تنظیم نور است که این قابلیت کاربردهای گوناگونی در زندگی روزمره و صنعت دارد که در ادامه به این کاربردها اشاره خواهد شد. برخی از مهمترین کاربردهای مدار دیمر عبارتند از:
کاربرد در خانه و محیطهای مسکونی
با کمک دیمر میتوان روشنایی اتاقها را بر طبق فعالیت روز تنظیم کرد. برای نمونه در زمان مطالعه میتوانید از نور ملایم و در هنگام مهمانی نور بیشتری استفاده کنید. همچنین با کاهش شدت نور، میتوانید در مصرف انرژی صرفهجویی کنید. در ضمن با کمک دیمر میتوان سبب کاهش ولتاژ و در نتیجه افزایش طول عمر لامپها شد. همچنین در برخی از دستگاههای گرمایشی برای کنترل حرارت نیز از دیمر استفاده میکنند.
برای خرید فیوز حرارتی با قیمت مناسب کلیک کنید.
کاربرد مدار دیمر در صنعت
در مورد کاربرد مدار دیمر در صنعت میتوان گفت که از دیمر در صنعت سینما و تئاتر جهت ایجاد کردن جلوههای نوری خاص بهره میبرند. در ضمن کاربرد دیگر این مدار در صنعت این است که میتوان به کمک آن محیط کار کارگاهها و سالنهای تولید را مناسب با فعالیت کارگران تنظیم کرد. همچنین با نصب دیمر بر روی ابزارآلاتی نظیر پیچ گوشتی برقی، فرز، دریل و… میتوانیم سرعت این ابزارآلات را کنترل کنیم و این یکی دیگر از کاربردهای مدار دیمر است.
در حالت کلی میتوان گفت که یک مدار دیمر در تنظیم و کنترل ولتاژ منابع روشنایی خانهها و سایر اماکن، تنظیم کردن ولتاژ و همچنین تنظیم کردن سرعت دستگاههای صنعتی، تغییر دمای رنگ سیستم روشنایی و کنترل کردن حرارت دستگاههای گرمایشی کاربرد دارد. در واقع کاربرد مدار دیمر از کلید روشنایی برای کاربر خانگی آغاز شده و تا واحدهای برق قدرت در ساختمانهای بزرگ را شامل میشود.
نحوه راه اندازی مدار های دیمر
برای درک بهتر اینکه مدار دیمر چیست، در ادامه قرار است شما را با نحوه راهاندازی دیمر آنالوگ آشنا کنیم. در مورد سیمکشی مدار دیمر میتوان بیان کرد که سیمکشی این مدار به مدار الکتریکی کلید تک پل بسیار شبیه است و برای انجام آن باید مراحل زیر را طی کنید:
قبل از هر کاری ابتدا برق را قطع و دیمر را در محل مناسب نصب کنید، در این نصب معمولاً دیمر جایگزین کلید معمولی میشود و برای انجام آن در ابتدا باید سیم فاز را به قسمت ترمینال داخلی دیمر اتصال دهید. ترمینال دیگری در کلید دیمر وجود دارد که در ادامه کار سیمکشی باید از این ترمینال سیم برگشتی فاز را به لامپ اتصال دهید. در انتهای این کار نیاز است تا سیم نول را از سر پیچ دیگر لامپ به شکل مستقیم و بدون اینکه وارد کلید دیمر شود، به لامپ یا مصرفکننده متصل کرده و پس از اتصال درست سیمها میتوانید برق را وصل کنید.
فروشگاه اینترنتی جم ترونیک دارای سابقه درخشانی در فروش انواع تجهیزات الکترونیکی است و شما میتوانید با خرید از این فروشگاه از مزایای فراوانی نظیر پشتیبانی رایگان، قیمتهای مناسب، ضمانت اصالت کالا، مرجوعی کالا تا یک هفته، ارسال سریع و … بهرهمند شوید.
نکات تکمیلی مدار دیمر
تا این بخش از مقاله مدار دیمر چیست، شما را با مدار دیمر و کاربرد و راهاندازی آن آشنا کردیم. در ادامه قرار است نکاتی تکمیلی درباره مدار دیمر ساده و دیمر با ترایاک را با شما در میان بگذاریم. یک نکته کلیدی جالب در مورد مدار دیمر این است که مدار دیمر ساده معمولاً از یک مقاومت متغیر (پتانسیومتر) تشکیل یافته است که با تغییر این مقاومت، قادر خواهد بود تا ولتاژ خروجی را تنظیم کند. این مدار جهت بارهای کم توان و جریان مستقیم DC کاربرد دارد.
مدار دیمر با ترایاک نیز در ساختار خود از یک قطعه نیمه هادی به نام ترایاک استفاده میکند که در واقع کلید اصلی این مدار است و میتواند جریان متناوب AC را در هر دو جهت هدایت کند. از این مدار برای بارهای پرتوان و جریان متناوب AC استفاده میشود.
در مورد تفاوت میان این دو مدار دیمر میتوان گفت که مدار دیمر ساده برای تنظیم نور لامپهای کوچک، کنترل سرعت فنهای کوچک و سایر کاربردهای کم توان قابل استفاده است؛ در حالی که مدار دیمر با ترایاک همانطور که بیان شد، برای روشنایی لامپهای هالوژن و رشتهای، کنترل المنتهای دستگاههای گرمایشی، تنظیم سرعت موتورهای AC و سایر کاربردهای پرتوان مورد استفاده قرار میگیرد.
نکته تکمیلی درباره مزایای مدار دیمر نیز عبارت است از:
- با کمک دیمر میتوان در انرژی صرفهجویی کرد.
- به وسیله دیمر از وسایل الکتریکی میتوان به راحتی استفاده کرد.
- به کمک دیمر هوشمند کنترل و تنظیم از راه دور تجهیزات برقی برای کاربر ممکن خواهد بود.
- دیمر به مقاومت در مقابل گرمای بیش از حد و اتصال کوتاه کمک خواهد کرد.
- دیمر میتواند به بالا بردن زیبایی بصری محیط کمک کند.
- مدار دیمر سبب افزایش عمر وسایل الکتریکی خواهد شد.
جمع بندی
همانطور که در این مطلب بیان شد، دیمر وسیلهای است که با آن میتوان میزان نور منابع روشنایی را کنترل کرد. البته این تنها کاربرد مدار دیمر نیست و از این مدار برای کنترل میزان ولتاژ و تغییر میزان سرعت گردش موتور الکتریکی و ابزارآلات نیز استفاده میشود. برای نمونه میتوان به کمک یک دیمر سرعت یک فن را با تغییر ولتاژ ورودی آن تغییر داد. از مطالب بیان شده در این مقاله به این نتیجه میرسیم که کاربردهای رایج مدار دیمر عبارت است از صرفهجویی در مصرف انرژی، ایجاد فضای دلخواه با نورپردازی مناسب، کنترل سرعت موتور در ابزارهایی نظیر فرز، افزایش عمر لامپ، کنترل حرارت و… .
برای راهاندازی مدار دیمر هم نیاز است که ابتدا برق را قطع کرده و سپس سیم فاز را به ترمینال داخلی دیمر وصل کنید. در مرحله بعدی نیاز است تا سیم برگشتی فاز را از ترمینال دیگر دیمر به لامپ و در انتها سیم نول را به صورت مستقیم به لامپ و پس از اطمینان از اتصال صحیح و تمام این مراحل برق را وصل کنید. انواع مختلفی از دیمر برای نیازهای گوناگون در بازار وجود دارد و شما میتوانید جهت خرید دیمر از طریق سایت فروشگاه جم ترونیک اقدام کنید.
همچنین بخوانید: رله حرارتی چیست و کاربرد آن
سوالات متداول
- چه نوع لامپهایی با مدار دیمر سازگار هستند؟
لامپهای مختلفی با مدار دیمر سازگاری دارند که عبارتند از لامپهایsmd ، لامپهای رشتهای، لامپهای هالوژنی و لامپهای ال ای دی.
- آیا مدار دیمر میتواند به تجهیزات الکتریکی آسیب برساند؟
بله. استفاده نادرست از مدار دیمر میتواند سبب آسیب به تجهیزات الکتریکی شود.
- چه عواملی بر کیفیت و عملکرد مدار دیمر تاثیر میگذارد؟
نوع دیمر، نوع بار، کیفیت قطعات، دمای محیط، نصب و سیمکشی، توان بار و … از عوامل موثر بر کیفیت و عملکرد مدار دیمر است.