انواع ترانزیستور
ترانزیستورها یکی از مهمترین اجزای وسیلههای الکترونیکی هستند که بر روی برد قرار میگیرند. این قطعات به جای لولههای خلأ به کار میروند و مزایای بسیار زیادی را ارائه میدهند. ترانزیستورها دارای ابعاد بسیار کوچکی هستند و انرژی کمی برای کار نیاز دارند. این قطعات به عنوان اجزای فعال و مهم، وظایف مختلفی را بر عهده داشته و سیگنال خروجی آنها قدرت بسیار بالاتری را نسبت سیگنال ورودی دارد. انواع ترانزیستور در ابعاد، ساختار و عملکرد متفاوت هستند و در موارد مختلفی استفاده میشوند.
این جزء ضروری در هر مدار الکترونیکی وجود دارد و به عنوان تقویتکننده، نوسانگر، منابع تغذیه، آیسیهای منطق دیجیتال، تنظیم کننده ولتاژ و… به کار برده میشود. برای شناخت انواع ترانزیستور، کاربرد، نحوه تست و در نهایت خرید ترانزیستور را پیشنهاد میکنیم که در ادامه با ما همراه شوید.
معرفی انواع ترانزیستور
از زمان طراحی اولین ترانزیستور تا به امروز انواع مختلف این قطعه بسته به عملکرد و ساختارشان تولید شدهاند و به دو گروه کلی ترانزیستورهای پیوند دو قطبی (BJT) و ترانزیستورهای اثر میدانی(FET) تقسیمبندی میشوند. برای شناخت انواع ترانزیستور لازم است پرکاربردترین نوع آن یعنی BJT را بشناسید که در دو نوع NPN و PNP وجود دارند. در ترانزیستورهای NPN الکترونها و یا حرکت جریانی از سمت کلکتور به امیتر است در حالی که در نوع PNP الکترونها از سمت امیتر به کلکتور حرکت میکنند. (خرید ترانزیستور BJT)
قابل توجه است که در ترانزیستورها جریان و ولتاژ تعیینکننده انواع نقطه کار ترانزیستور و ناحیه تقویتکنندگی سیگنال ورودی هستند. این نقطه کار را به عنوان نقطه سکون و ثابت بر مشخصهها میگویند و با Q نشان میدهند. انواع ترانزیستور از نظر کاربرد نیز در گروههای مختلفی تقسیمبندی میشوند که هر کدام عملکرد متفاوتی را ارائه میدهند و شامل موارد زیر هستند:
ترانزیستورهای سیگنال کوچک
جهت تقویت سیگنالهای کوچک از این ترانزیستور استفاده میشود. همچنین، برای سوئیچینگ نیز میتوان این نوع ترانزیستور را به کار برد. شکل ترانزیستورهای سیگنال کوچک NPN و PNP بوده و مقدار جریان کلکتور آنها 80 تا 600 میلیآمپر در نظر گرفته میشوند. کاربرد انواع ترانزیستور سیگنال کوچک در کلیدهای روشن یا خاموش، درایور دیود LED، مدارهای تایمر، مادون قرمز و… است.
ترانزیستورهای سوئیچینگ کوچک
این نوع ترانزیستور برای سوئیچینگ و تقویت مورد استفاده قرار میگیرد و همانند ترانزیستور سیگنال کوچک به شکل NPN و PNP هستند.
ترانزیستورهای قدرت
از بین انواع ترانزیستور نوع قدرت به عنوان منابع تغذیه پرقدرت و تقویتکننده به کار میروند. این ترانزیستورها نیز در قالب NPN، PNP و دارلینگتون وجود دارند و در کاربردهایی که نیاز به توان، ولتاژ و جریان بالا باشد مورد استفاده قرار میگیرند.
ترانزیستورهای فرکانس بالا
برای سیگنالهای کوچک در فرکانسهای بالا، برنامههای سوئیچینگ، مدارهای تقویتکننده و نوسانساز CATV، MATV، HF و… از ترانزیستور RF استفاده میشود.
انواع ترانزیستور؛ فوتو ترانزیستور
این ترانزیستورها به نور حساس هستند و به جای ترمینال بیس، ناحیهای حساس به نور دارند. در مواقعی که ناحیه حساس به نور در تاریکی قرار میگیرد ترانزیستور در حالت خاموش خواهد بود.
همچنین بخوانید: دیتاشیت ترانزیستور
کاربرد های انواع ترانزیستور
ترانزیستورها وسیله نیمه هادی سه ترمینال هستند که سیگنالهای الکترونیکی را تقویت میکنند. این سه ترمینال شامل بیس، کلکتور و امیتر بوده و بیس به عنوان فعالکننده ترانزیستور، کلکتور پایه مثبت و امیتر پایه منفی است. کاربرد انواع ترانزیستور تنظیم ولتاژ و جریان بوده و همچنین تقویتکننده و سوئیچینگ در مدار الکتریکی نیز به حساب میآیند. در ادامه کاربردهای اصلی این قطعه را آوردهایم:
- قابل استفاده به عنوان سوئیچینگ در مدارهای آنالوگ و دیجیتال
- استفاده از تقویتکننده ترانزیستوری در تلفن همراه
- کنترلکننده قدرت در رگولاتور
- قابل استفاده در برنامه الکترونیکی (به عنوان مثال در ساخت مدارهای مجتمع آی سی)
- به کار بردن ترانزیستور RF در رادیوهای دو طرفه و رادار
- استفاده در دستگاههای حسگر نوری و لمسی
- قابل استفاده در مدارهای تقویتکننده و هر دستگاهی که نیاز به کیفیت صدا دارد؛ مانند کامپیوتر، رادیو، شنود و…
انواع ترانزیستور در اکثر وسیلههای مهم و ضروری کاربرد دارند و بدون وجود این قطعه مدارهای الکترونیکی با مشکلات بسیاری مواجه میشوند.
همچنین برای خرید ترانزیستور ماسفت کلیک کنید.
نحوه تست کردن ترانزیستور ها
انواع ترانزیستور را با روشهای مختلفی تست میکنند که هر کدام مزایای خاص خود را دارند. یکی از بهترین روشها تست ترانزیستور توسط تست دیود مولتیمتر بوده که با سرعت بسیار بالایی انجام میشود و امکان شناخت دقیق پایهها را فراهم میکند. همچنین، برای تست نیازی به بیرون کشیدن قطعات نبوده و بدین ترتیب سرعت بیشتر از سایر روشها خواهد بود.
در این روش تست بایستی مولتیمتر را در حالت تست دیود قرار دهید و سپس پرابهای مثبت و منفی را متصل کنید. عددی که مشاهده میشود بایستی بین 200 تا 900 و یا 0.200 تا 0.900 باشد. برای تست سالم بودن ترانزیستور، نوع ترانزیستور بسیار مهم است؛ اما در حالت کلی اگر عدد به دست آمده بالاتر از 400 باشد، قطعه شما سالم بوده و در صورتی که عدد زیر 400 نمایش داده شود ترانزیستور معیوب و یا ضعیف است.
همچنین بخوانید: ترانزیستور چیست؟
سوالات متداول
- ترانزیستور ها چند نوع هستند؟
انواع ترانزیستور به دو گروه کلی ترانزیستورهای پیوند دو قطبی (BJT) و اثر میدانی(FET) تقسیمبندی میشوند. همچنین، از نظر کاربرد نیز در گروههای مختلفی مانند فوتو، سیگنال کوچک و… هستند.
- ترانزیستور ها بر چه اساسی در دسته های مختلف قرار می گیرند؟
ترانزیستورها بر اساس کاربرد، عملکرد و ساختار در دستههای مختلفی قرار دارند که بر اساس مدار بایستی گزینه مناسبی خریداری شود.
- هر نوع ترانزیستور چه کاربردی دارد؟
ترانزیستورهای سوئیچینگ در مدارهای آنالوگ و دیجیتال، ترانزیستور RF در رادیوهای دو طرفه و رادار، ترانزیستور کنترلکننده قدرت در رگولاتور و… کاربرد دارند.