ترانزیستورها یکی از قطعات پرکاربرد در مدارهای الکترونیکی هستند که با مواد نیمهرسانایی مانند ژرمانیوم و سیلیسیم ساخته شدهاند. ترانزیستورهای نوع معمولی BJT)) سه کریستال نوع N و P دارند و نحوه کنار هم قرار گرفتن P و N میتواند دو ترانزیستور PNP و NPN را به وجود آورد. تشخیص پایه های ترانزیستور و نوع آن برای افرادی که در زمینه الکترونیک کار میکنند بسیار مهم است. پیوندهای نوع N بارهای منفی بوده و الکترونهای زیادی دارند، اما پیوندهای نوع P دارای بارهای مثبت و حفره هستند.
ترانزیستورها کاربرد بسیار زیادی در مدارهای آنالوگ و تقویتکنندهها مانند صدا، امواج رادیویی و جریان الکتریکی دارند. در مدارهای دیجیتالی نیز ترانزیستورها نقش سوئیچ الکترونیکی داشته و به صورت آیسیها و مدارات مجتمع به کار میروند. در ادامه آموزش تشخیص پایه های ترانزیستور BJT را به صورت کامل آوردهایم تا بتوانید مدارهای الکترونیکی خود را با اطلاعات جامعی بسازید؛ بنابراین با ما همراه شوید.
اهمیت و نیاز به تشخیص صحیح پایههای ترانزیستور
ترانزیستورهای BJT به دو شکل طراحی میشوند که دسته اول NPN و دسته دوم PNP است. هر ترانزیستور نیز از سه پایه بیس، امیتر و کلکتور ساخته میشود و بسته به تولید کارخانه و نیاز پایهها به شکل متفاوتی در کنار هم قرار میگیرند. برای مثال در برخی از ترانزیستورها پایه بیس در قسمت وسط بوده و پایههای امیتر و کلکتور در قسمت کناری هستند، اما در برخی دیگر پایه کلکتور در وسط و دو پایه دیگر در کنار قرار میگیرند.
زمانی که ترانزیستورها را در مدار به کار میبرید، لازم است پایه آن را شناسایی کنید؛ چرا که اتصال نامناسب باعث ایجاد صدمه به ترانزیستور و سایر قطعات میشود و مدار نیز کار نمیکند. به همین دلیل تشخیص پایه های ترانزیستور بسیار ضروری بوده و بایستی قبل از ساخت مدار با استفاده از روشهای مختلف اقدام به شناسایی ترانزیستور کنید.
جهت خرید ترانزیستور و دیگر قظعات الکترونیکی با بهترین قیمت و کیفیت در جم ترونیک کلیک کنید.
مراحل تشخیص و شناسایی درست پایههای ترانزیستور
تشخیص پایه های ترانزیستور با استفاده از دو روش مختلف قابل انجام است که در روش اول از اهممتر عقربهای استفاده میشود تا نوع و پایههای ترانزیستور را شناسایی کنند. روش دوم با استفاده از مولتیمتر دیجیتال پایهها را تشخیص میدهند و روشی هوشمندانه به حساب میآید. در زیر آموزش تشخیص پایه های ترانزیستور را با هر کدام از ابزارهای حرفهای آوردهایم:
۱- استفاده از اهممتر عقربهای
از آنجایی که هر ترانزیستور معادل با دو دیود است، میتوان از این ویژگی برای تشخیص پایه بیس استفاده کرد. یک پایه ترانزیستور نسبت به دو پایه دیگر آن شبیه به دیود عمل میکند. با شناسایی بیس میتوان نوع ترانزیستور را تعیین کرد. در صورتی که سیم منفی اهممتر به بیس متصل باشد، ترانزیستور مثبت و PNP است. در حالی که در حالت اهم کم سیم مثبت اهممتر به بیس متصل بوده و نوع ترانزیستور منفی شود NPN است. طریقه تشخیص پایه های ترانزیستور کلکتور و امیتر نیز با اندازهگیری مقاومت بین بیس و دو پایه دیگر خواهد بود. مقدار مقاومت بیس امیتر از بیس کلکتور بیشتر است.
۲- استفاده از مولتیمتر دیجیتال
برای تشخیص پایههای ترانزیستور BJT با استفاده از مولتیمتر دیجیتالی، لازم است همواره پراب مثبت و قرمز رنگ را روی پایه وسط و پراب منفی و سیاه رنگ را روی دو پایه دیگر ترانزیستور قرار دهید. پایه وسط نیز همواره بیس خواهد بود. طرز تشخیص پایه های ترانزیستور با استفاده از مولتیمتر دیجیتالی به صورت زیر است:
مولتیمتر را در حالت دیود قرار داده و پراب قرمز را روی پین وسط نگه دارید و با قرار دادن پراب سیاه روی یکی از پینهای ترانزیستور با یکی از دو حالت زیر مواجه خواهید شد:
- در صورتی که روی صفحه نمایشگر عدد نشان داده شد، ترانزیستور NPN است.
- اگر هیچ عددی روی نمایشگر مشاهده نشد، نوع ترانزیستور PNP خواهد بود.
برای تشخیص پایه های ترانزیستور NPN نیز بایستی مراحل زیر را به صورت گامبهگام انجام دهید:
- قرار دادن مولتیمتر در حالت دیود
- نزدیک کردن پراب قرمز یا همان مثبت روی پین میانی
- قرار دادن پراب سیاه یا منفی روی پایه سمت چپ
- خواندن عدد روی نمایشگر
- قرار دادن پراب سیاه روی پین راست و سپس خواندن عدد روی مولتیمتر
عددی که کوچکتر است، پیوند کلکتور و بیس بوده و عدد بزرگتر مربوط به پیوند امیتر و بیس خواهد بود.
طریقه تشخیص پایه های ترانزیستور PNP به صورت زیر است:
- قرار دادن مولتیمتر در حالت دیود
- نگه داشتن پراب قرمز روی پایه چپ ترانزیستور
- قرار دادن پراب سیاه و یا منفی روی پین میانی و خواندن عدد روی نمایشگر
- نگه داشتن پراب قرمز یا مثبت در پایه راست ترانزیستور و سپس خواندن عدد روی مولتیمتر
عددی که کوچکتر است پیوند کلکتور و بیس را نشان میدهد؛ در حالی که عدد بزرگتر نشاندهنده پیوند امیتر و بیس است.
برای خرید ترانزیستور BJT در سایت جم ترونیک با بهترین قیمت و کیفیت حال حاضر کلیک کنید.
ابزارهای مورد استفاده برای تشخیص پایههای ترانزیستور
همانطور که در قسمت قبل ذکر شد، تشخیص پایه های ترانزیستور با استفاده از دو ابزار اهممتر و مولتیمتر دیجیتالی انجام میشود. برای اینکه تشخیص پایه به صورت اصولیتر و درستتر باشد، بهتر است مولتیمتر دیجیتالی تهیه کرده و با انجام مراحل بالا شناسایی پایه را به درستی انجام دهید. در نتیجه مدار الکتریکی شما با دقت بالا و به خوبی کار میکند.
برای مشاهده و قیمت ترانزیستور ماسفت یکی دیگر از ترانزیستور ها با بهترین قیمت موجود در بازار همین حالا کلیک کنید.
جمعبندی
از قطعات ضروری و مهم در مدارهای الکتریکی میتوان به ترانزیستورها اشاره کرد که در دو نوع N و P وجود دارد و با کنار هم قرار گرفتن آنها دو ترانزیستور کاربردی PNP و NPN به وجود میآید. پایههای این ترانزیستورها نیز شامل پایه بیس، امیتر و کلکتور هستند. تشخیص پایه های ترانزیستور میتواند به شما کمک کند تا بتوانید ترانزیستور را به درستی در مدار قرار دهید و کارایی مدنظرتان را به دست آورید. شناسایی پایههای ترانزیستور توسط اهممتر و مولتیمتر انجام میشود.
متداولترین روش، استفاده از مولتیمتر است که با قرار دادن پرابهای منفی و مثبت در مکان مناسب و خواندن عدد نمایش داده شده روی مولتیمتر میتوان پایهها را تشخیص داد. فروشگاه اینترنتی جم ترونیک به عنوان یکی از بزرگترین عرضهکننده لوازم الکترونیکی انواع ترانزیستور، مولتیمتر و سایر ابزار مورد نیاز در مدارهای الکترونیکی را ارائه میدهد تا بتوانید با محصولاتی اورجینال پروژههای خود را به اتمام برسانید. جم ترونیک در کنار شما است تا تجربه خرید اینترنتی اقتصادی و آسانی را به دست آورید.
سوالات متداول
- چگونه میتوان پایههای ترانزیستور را به صورت صحیح تشخیص داد؟
با استفاده از مولتیمتر و قرار دادن آن در حالت دیود میتوان پراب مثبت و منفی را در مکان مورد نظر قرار داد و عدد مولتیمتر را خواند تا بر اساس کمتر و بزرگتر بودن عدد نام پایه را شناسایی کرد.
- چه ابزارهایی برای تشخیص درست پایههای ترانزیستور استفاده میشوند؟
مولتیمترهای دیجیتالی بهترین ابزار برای تشخیص پایه های ترانزیستور هستند. اهممترهای عقربهای نیز روشی برای شناسایی پایه به حساب میآیند.
۳. چه مشکلاتی ممکن است در فرایند تشخیص پایههای ترانزیستور پیش بیاید؟
تشخیص پایه های ترانزیستور توسط مولتیمتر انجام میشود و در صورت معیوب بودن ترانزیستور، اتصال بیس کلکتور یا بیس امیتر قطع شده و مولتیمتر ولتاژ بایاس مختلف را نمایش خواهد داد.